- O powołanie zawodnika kadry narodowej do reprezentacji kraju na zawody główne (IO, IE, MŚ, ME) wnosi trener kadry, za pośrednictwem i po zaopiniowaniu przez dyrektora sportowego, na podstawie analizy wyników sportowych uzyskanych przez zawodników w wyznaczonych startach międzynarodowych i krajowych.
- W odrębnych tabelach określono poziom sportowy, którego osiągnięcie warunkuje powołanie zawodnika na zawody główne.
Tabele* zostały opracowane na podstawie wyników z czterech zawodów głównych (z wyłączeniem IO, IE) ostatnich lat i będą w kolejnych latach uaktualniane. - Przyjmuje się następujące kryteria – minimalny wynikowy poziom sportowy w zawodach kwalifikacyjnych, z uwzględnieniem wieku zawodnika:
a / juniorzy - uzyskanie wyniku nie niższego niż 12. miejsce (patrz tabela*)
b / młodzieżowcy – uzyskanie wyniku nie niższego niż 18. miejsce (patrz tabela*)
c / seniorzy - uzyskanie wyniku nie niższego niż 12. miejsce (patrz tabela*)
d / konkurencje nieolimpijskie ISSF – 3 miejsce (patrz tabela*) - W przypadku spełnienia kryteriów przez zawodników w liczbie przekraczającej limity powołań, propozycję składu przedstawia trener.
- Jednorazowe uzyskanie wyniku określonego w tabeli, nie oznacza obligatoryjnego włączenia zawodnika do reprezentacji.
- Realizacja indywidualnych rocznych planów szkolenia oraz prezentowanie nienagannej postawy sportowej, jest wymogiem niezbędnym zakwalifikowania zawodnika do składu ostatecznego na zawody główne.
- Dyrektor sportowy, do ostatecznego składu reprezentacji, może zaproponować zawodnika, który nie wykonał postawionego zadania, ale był bliski jego realizacji (np. młodego zawodnika rokującego na przyszłość) lub z powodów losowych nie mógł brać udziału w pełnym cyklu szkolenia.
Ostateczny skład reprezentacji na zawody główne zatwierdza prezydium zarządu PZSS. - O powołanie zawodnika kadry narodowej do reprezentacji kraju na zawody z cyklu Pucharu Świata i międzynarodowe wnosi trener kadry narodowej, kierując się rocznymi planami szkoleniowymi, aktualnym poziomem sportowym oraz stopniem realizacji programu szkoleniowego przez sportowca.
Ostateczny skład zatwierdza prezes PZSS po zaopiniowaniu wniosku przez dyrektora sportowego. - Po zakończonym cyklu zawodów trenerzy KN oceniają udział reprezentantów w zawodach, wykonanie zadań sportowych i przedstawiają wnioski zarządowi PZSS
a / Podstawą rozliczania zawodników powyżej 35 roku życia są jedynie osiągnięcia w zawodach głównych (IO, IE, MŚ, ME, PŚ). - Zawodnicy powyżej 23 roku życia, uczestniczący w zawodach głównych w poprzednim sezonie, którzy:
a/ zajęli miejsca 1-8, żeby zakwalifikować się do reprezentacji na kolejne zawody główne powinni osiągnąć przynajmniej raz normę, o której mowa w punkcie 2., na wniosek trenera taki zawodnik może być wyłączony z kwalifikacji.
b/ zajęli miejsca 9-16 powinni osiągnąć przynajmniej 2 razy normę, o której mowa w punkcie 2.
c/ zajęli miejsca 17. i dalsze oraz zawodnicy, którzy nie brali udziału w zawodach głównych w poprzednim sezonie powinni osiągnąć przynajmniej 3 razy normę, o której mowa w punkcie 2.
Warszawa, 13.11.2017 r.
* tabele z wynikami będą tworzone na podstawie wyników co najmniej z trzech poprzednich zawodów rangi mistrzowskiej.
*Normy wynikowe - wszystkie rodzaje strzelań - 2018-2020 (aktualizacja - 2.01.2018)
Więcej...Nadszedł czas podatkowych rozliczeń, kto ma ten obowiązek przed sobą może przeznaczy 1% na wsparcie będącej w potrzebie osoby związanej bezpośrednio ze środowiskiem sportu strzeleckiego lub bliskiej strzelcom sportowym bądź też wspomoże taką osobę w formie darowizny? Poniżej przedstawiamy z założenia ograniczoną listę osób potrzebujących pomocy, zaznaczając jednocześnie, że jest to sytuacja wyjątkowa, jak wyjątkowi są nasi zasłużeni reprezentanci kraju, czy animatorzy sportu strzeleckiego. Solidaryzujemy się z poszkodowanymi i potrzebującymi, ale nie podejmujemy się wyręczania wyspecjalizowanych fundacji, które w świetle prawa zajmują się taką działalnością, ani prowadzenia ogólnodostępnej tablicy ogłoszeń osób w potrzebie. Dlatego też z góry informujemy, że nie będziemy wieszać na stronie PZSS wszystkich napływających zgłoszeń, bez wyjaśniania przyczyn. Informujemy też, że PZSS nie zbiera darowizn w czyimkolwiek imieniu, prosimy więc o niewpłacanie datków na konto Związku! Jak wspomnieliśmy darowizny mogą mieć formę bądź to odpisu 1% przy rozliczeniu rocznym PIT, bądź to innej jednorazowej lub cyklicznej wpłaty. Pamiętajmy jednak, że kwoty z 1 % w rozliczeniu PIT będą do wykorzystania dopiero od października, natomiast inne darowizny – natychmiast!
Więcej...W odpowiedzi na docierające do PZSS sygnały o możliwości występowania potencjalnych zagrożeń dla poziomu egzaminów na patent strzelecki, w celu uniknięcia ewentualnych zarzutów co do rzetelności sprawdzianów i uchronienia członków klubów przed komplikacjami z tego tytułu zarząd PZSS doprecyzował niektóre przepisy regulaminu egzaminów stwierdzających posiadanie kwalifikacji niezbędnych do uprawiania sportu strzeleckiego, jednocześnie zlecając przygotowanie programu komputerowego umożliwiającego sprawne realizowanie przyjętych zasad.
Zgodnie z uchwałą zarządu PZSS z dnia 23 kwietnia 2014r. prezydium zarządu przyjmuje program kursu instruktorskiego opracowany przez dr. Kazimierza Kurzawskiego i tr. Andrzeja Kijowskiego (wersja z lutego 2016) jako program wzorcowy kursów w sporcie strzeleckim.
Więcej...
Informujemy, że począwszy od 25 marca 2016 roku każdy piątek będzie w Komisji Licencyjnej dniem pracy wewnętrznej, a w przypadku, kiedy piątek będzie wolny, takim dniem będzie pierwszy poprzedzający dzień pracy. W dniu pracy wewnętrznej Komisja Licencyjna nie będzie przyjmować interesantów i udzielać informacji telefonicznie.
Komisja Licencyjna została zmuszona do wystąpienie do władz PZSS o zgodę na takie rozwiązanie z powodu niemożności wygospodarowania czasu niezbędnego do uważnego sprawdzenia wniosków licencyjnych i patentowych, ich opracowania, i przygotowania decyzji. Liczba odbieranych telefonów i zadawanych pytań, na które odpowiedzi są w znakomitej większości dostępne na stronie PZSS lub powinny być udzielane zainteresowanym w macierzystych klubach, rośnie z każdym rokiem i absorbuje Komisję Licencyjną. Ostatnio, mimo przedłużanego czasu pracy, Komisja Licencyjna z coraz większym trudem znajduje czas na tzw. pracę na dokumentach. W takich okolicznościach wydzielenia w tygodniu przynajmniej jednego dnia przeznaczonego na weryfikację wniosków jest koniecznością, żeby utrzymać niezakłóconą ciągłość możliwie najszybszego wydawania zaświadczeń. Zapewniamy wszystkich zainteresowanych, że priorytetem Komisji Licencyjnej jest niezwłoczne wystawianie decyzji patentowych i licencji, a niezamierzona zwłoka, jeśli czasem występuje, wynika z błędnie wypełnionych lub niekompletnych wniosków, czasami też ze spiętrzenia ich liczby na przełomie lat. Dziękujemy za zrozumienie tej decyzji podjętej wyłącznie z chęci przyspieszenia wydawania dokumentów PZSS oczekiwanych przez zainteresowanych.
Więcej...Liga Młodzieżowa do 17 lat w konkurencjach karabin i pistolet pneumatyczny 10 m, ma za zadanie popularyzować współzawodnictwo dzieci i młodzieży w sporcie strzeleckim w Polsce.
Postanowienia ogólne
- Uczestnictwo - każdy klub posiadający licencję PZSS
- Konkurencje : karabin pneumatyczny 40, pistolet pneumatyczny 40.
- W skład zespołu wchodzą min. 3 osoby. Zespół może liczyć więcej osób (z jednego klubu) i może być mieszany (dziewczęta i chłopcy). Klub może wystawić jeden zespół w każdej konkurencji. Do danej rozgrywki wystawia 3 osobową drużynę.
Zasady rozgrywania zawodów
- Konkurencje i ilość strzałów
- Karabin pneumatyczny 40 strzałów (tylko drużynowa punktacja)
- Pistolet pneumatyczny 40 strzałów (tylko drużynowa punktacja)
Zgłoszenia
- Każdy klub uczestniczący w Lidze Młodzieżowej PZSS zgłasza zespół przed I Rundą kwalifikacyjną oraz 3 osobowy zespół, który będzie startował w danej rundzie do Delegata technicznego PZSS przed rozpoczęciem zawodów
- Każdy ze zgłoszonych zawodników musi posiadać licencję PZSS
- Udział w Lidze Młodzieżowej PZSS jest bezpłatny.
Przebieg rund kwalifikacyjnych.
Dwie rundy kwalifikacyjne, które przeprowadzane są przy innych rozgrywanych zawodach ogólnopolskich lub strefowych z udziałem Delegata technicznego PZSS.
- Pierwsza runda kwalifikacyjna – Puchar Prezesa.
Przed rozpoczęciem zawodów kluby zgłaszają swoje drużyny. Nie przeprowadza się osobnego strzelania w zawodach. Wyniki zawodników zostają spisane z konkurencji rozgrywanych w ramach zawodów. - Druga runda kwalifikacyjna – Złoty Muszkiet, Złota Krócica
Przed rozpoczęciem zawodów kluby zgłaszają swoje drużyny. Nie przeprowadza się osobnego strzelania w zawodach. Wyniki zawodników zostają spisane z konkurencji rozgrywanych w ramach zawodów.
Na podstawie spisanych wyników z I i II Rundy zostaje sformułowany komunikat w biurze PZSS. Na wynik składa się suma rezultatów uzyskanych przez trzech zgłoszonych zawodników.
Kwalifikacje do rundy finałowej
Do finału Ligi Młodzieżowej PZSS kwalifikuje się osiem najlepszych zespołów w pistolecie i osiem w karabinie. Decyduje wynik z rundy kwalifikacyjnej I lub II (w przypadku dwóch startów zespołu, liczy się lepszy wynik).
Finał Ligi Młodzieżowej PZSS
Osiem zespołów zakwalifikowanych do finału będzie brało udział w dwuetapowych rozgrywkach:
- Mecze kwalifikacyjne „każdy z każdym” będą rozegrane w dwóch grupach G1; G2; w których będą rozstawione drużyny zakwalifikowane do finału:
G1: A1; B2; C1; D2
G2: A2; B1; C2; D1
Podczas konferencji zostaną w drodze losowania przydzielone numery drużyny w danej grupie od 1 do 4, co będzie stanowiło o kolejności strzelań w rozgrywkach.
G1: 1,2,3,4
G2: 1,2,3,4
Zawodnicy walczą ustawieni w zespole również z numerami 1, 2, 3. Rozgrywka polega na bezpośredniej potyczce z zawodnikiem przeciwnej drużyny z tym samym numerem.
Zasady meczy kwalifikacyjnych:
15 minut czas przygotowawczy i strzały próbne
12 minut każda seria dziesięciostrzałowa, po każdej serii będą przydzielane punkty (2 pkt za wygraną serię; po 1 punkcie za remis; 0 punktów za przegraną serię dla zawodnika) - Mecze finałowe o złoty medal i o brązowy medal.
Pierwsze zespoły z rozgrywki grupowej przystępują do meczu o złoty/srebrny medal; drugie zespoły przystępują do meczu o medal brązowy.
Zasady meczy finałowych:
8 minut czas przygotowawczy i strzały próbne
Prezentacja
2 minuty przygotowanie i strzały próbne
20 strzałów, 50 sekund na strzał, ocenianie z dziesiętnymi) przyznawanie punktów za każdy strzał ( 2 punkty za wygrany strzał, 1 punkt za remis 0 punktów za przegrany strzał)
Na obu etapach w przypadku remisów rozstrzyga dodatkowy strzał oceniany tak jak poprzednio (ocena w dziesiętnych)
Strzelnica podczas rozgrywania finału
- Ilość stanowisk - minimum 24 stanowisk – zalecane 30
- Zalecenia: oprawa muzyczna (dotyczy finału), widoczne dla zawodników tablice (ekrany) z wynikami.
Postanowienia końcowe
- Do regulaminu zasad i rozgrywania Ligi Młodzieżowej PZSS, mogą zostać wprowadzone modyfikacje.
- W sprawach spornych jedynym, wyłącznym interpretatorem ww. zasad i regulaminów Ligi Młodzieżowej PZSS jest Dział Szkolenia PZSS.
23 kwietnia 1933 r. odbył się w Warszawie Organizacyjny Walny Zjazd Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego. Udział w nim wzięli delegaci 11 okręgów strzeleckich, reprezentujących 198650 członków ("Przegląd Strzelecki i Łuczniczy" nr 2 z 1933 r. str.14).
Decyzja utworzenia Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego zapadła na plenarnym posiedzeniu Naczelnej Rady Strzelectwa w dniu 5 marca 1933 r.:
Więcej...Uprasza się przesyłających materiały przeznaczone do publikacji na stronie PZSS (informacje, komunikaty, itp.) o przygotowanie ich formatach edytowalnych (word, excel, txt). Proszę nie przysyłać tych materiałów w formacie pdf (Portable Document Format).
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Więcej...Zgodnie z uchwałą zarządu PZSS z dnia 23 kwietnia 2014r. prezydium zarządu przyjmuje program kursu instruktorskiego opracowany przez dr. Kazimierza Kurzawskiego i tr. Andrzeja Kijowskiego (wersja z lutego 2016) jako program wzorcowy kursów w sporcie strzeleckim.
Program kształcenia instruktorów sportu w strzelectwie sportowym
(210 godzin)
Wniosek o zatwierdzenie kursu Instruktorów Strzelectwa Sportowego
Przedmioty podstawowe
Część ogólna (80 godzin)
1. Anatomia – 4 godz.
Efekty kształcenia: Uczestnik kursu wymieni i opisze elementy budowy i funkcje ludzkiego ciała (układu ruchu, narządów wewnętrznych i układu nerwowego). Potrafi wykorzystać tę wiedzę w przyswojeniu zasobu informacji z innych przedmiotów biologicznych (np. fizjologii, biomechaniki, itp.).
Program: Budowa i funkcja biernego oraz czynnego układu ruchu. Ogólna budowa i funkcja układu nerwowego. Ogólna budowa i funkcja narządów wewnętrznych.
Zalecana literatura:
- Ignasiak Z., Anatomia układu ruchu. Elsevier 2007.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka. t. I-V. PZWL, Warszawa 1998-2002.
2. Antropologia – 4 godz.
Efekty kształcenia:. Uczestnik kursu potrafi dokonać oceny rozwoju osobniczego człowieka. Potrafi prognozować ostateczne wymiary ciała.
Program: Zaznajomienie ze zróżnicowaniem morfologicznym człowiekai przebiegiem procesu ontogenezy. Budowa ciała w sporcie. Rozwój fizyczny człowieka. Biologiczne i społeczne czynniki warunkujące rozwój ludzkości. Okresy sensytywne. Biologiczny rozwój osobnika jako przesłanka programowania edukacji. Czynniki rozwoju osobniczego człowieka. Skład tkankowy ciała - podstawowe antropologiczne metody oceny. Metody typologiczne wykorzystujące informacje o proporcjach ciała, komponentach tkankowych ciała. Dymorfizm płciowy. Teoretyczne i praktyczne aspekty oceny rozwoju człowieka. Metody prognozowania ostatecznych wymiarów ciała.
Zalecana literatura:
- Drozdowski Z., Antropometria w wychowaniu fizycznym. Monografie, Podręczniki, 24. AWF, Poznań 1998.
- Charzewski J. (red.), Antropologia. AWF, Warszawa 2004.
- Łaska-Mierzejewska T., Antropologia w sporcie i wychowaniu fizycznym. COS, Warszawa 1999.
3. Biochemia – 4 godz.
Efekty kształcenia: Uczestnik kursu potrafi wyjaśnić, w jaki sposób wysiłek fizyczny o różnej intensywności
i czasie trwania wpływa na podstawowe przemiany metaboliczne.
Program: Podstawy biochemii jako naukio chemicznej budowie organizmów żywych i o przebiegających
w nich procesach chemicznych i energetycznych.Równowaga kwasowo-zasadowa organizmu, pH płynów ustrojowych i ich zmiany w wysiłku fizycznym. Regulacja równowagi kwasowozasadowej: udział buforów, płuc i nerek. Równowaga wodno-elektrolitowa organizmu i jej zmiany w wysiłku. Biochemiczne podstawy skurczu mięśni poprzecznie prążkowanych i gładkich. Adaptacja metaboliczna do różnych wysiłków. Hormony w regulacji metabolizmu komórki.
Zalecana literatura:
- Hames D., Nigel M., Krótkie wykłady z biochemii. PWN, Warszawa 2004.
- Borkowski J., Bioenergetyka i biochemia tlenowego wysiłku fizycznego. AWF, Wrocław 2003.
- Sobiech K. (red), Ćwiczenia z biochemii. AWF, Wrocław 2002.
4. Biomechanika – 4 godz.
Efekty kształcenia: Uczestnik kursu potrafi opisać działanie czynnego układu ruchu w statyce. Umie wykreślić rzut środka ciężkości człowieka w pozycji stojącej.
Program: Struktura i funkcje ruchowe układu ruchu człowieka. Wzajemne relacje między przyczynami odpowiedzialnymi za ruch ciała i części ciała człowieka a mechanicznymi skutkami przez nie wywoływanymi. Charakterystyki kinematyczne swobodnych ruchów części ciała w stawach. Działanie czynnego układu ruchu w statyce, pojęcie momentu siły mięśniowej, czynniki wpływające na wartość momentu siły, charakterystyki statyczne mięśniowego napędu układu ruchu. Równowaga ciała człowieka w pozycji stojącej. Pojęcie techniki sportowej. Rola biomechaniki w definiowaniu i formułowaniu kryteriów skuteczności techniki sportowej. Aspekty biomechaniczne obciążeń układu ruchu w różnych dyscyplinach sportowych. Trening siły i mocy
w ujęciu biomechanicznym.
Zalecana literatura:
- Bober T., Zawadzki J., Biomechanika układu ruchu człowieka. BK, Wrocław 2001.
- Fidelus K., Zarys biomechaniki ćwiczeń fizycznych. AWF, Warszawa 1977.
- Grimshaw P., Lees A., Fowler N., Biomechanika sportu . PWN, Warszawa.
5. Fizjologia – 4 godz.
Efekty kształcenia: Uczestnik kursu potrafi wykonać pomiar ciśnienia, tętna, czynności oddechowych (spirometria) oraz przeprowadzić interpretację ich zmian. Potrafi ocenić sprawność zmysłu równowagi, zmysłu słuchu i wzroku, dokonać oceny różnicowania kinestetycznego, pomiaru zdolności koordynacyjnych, siłowych, przeprowadzić badania prostych odruchów u ludzi w różnym wieku.
Program:. Fizjologia układu nerwowego i narządów zmysłów. Serce i układ krążenia. Krew. Układ oddechowy, spoczynkowa i wysiłkowa przemiana materii. Równowaga kwasowo-zasadowa, wodno-elektrolitowa. Fizjologiczne i biochemiczne normy oceny zdrowia.
Zalecana literatura:
- Jethon Z. (red.), Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa. PZWL, Warszawa 1997.
- Zatoń M., Jethon Z. (red.), Aktywność ruchowa w świetle badań fizjologicznych. AWF, Wrocław 2000.
- Górski J. (red.), Fizjologia wysiłku i treningu fizycznego. PZWL, Warszawa 2015
- Birch, K. D., MacLaren, K. G., Fizjologiasportu. PWN, Warszawa 2016.
- Sharkey B. J., Gaskill S., Fizjologia sportu dla trenerów. Centralny Ośrodek Sportu 2013.
6. Medycyna sportowa, doping w sporcie – 4 godz.
Efekty kształcenia: Uczestnik kursu umie rozpoznać, przewidywać i przeciwdziałać powikłaniom wynikłym wskutek stosowania intensywnego obciążenia wysiłkowego i treningowego. Potrafi wykorzystać wiedzę na temat zagrożeń związanych ze stosowaniem dopingu farmakologicznego.
Program: Badania wstępne, badania okresowe, badania okolicznościowe, przeciwwskazania do uprawiania sportu wyczynowego. Elementy kardiologii sportowej. Nagły zgon wysiłkowy. Endokrynologia sportowa. Wspomaganie, doping farmakologiczny w sporcie. Pojęcie długu czasowego u podróżujących sportowców. Uzależnienie od wysiłku fizycznego. Przeciążenie i przetrenowanie. Odległe następstwa treningu sportowego.
Zalecana literatura:
- Mędraś M., Medycyna Sportowa. Medsportpress, Warszawa 2004.
- Dobrzański T., Medycyna Wychowania Fizycznego i Sportu. PZWL, Warszawa 1989.
- Klukowski K., Medycyna sportowa . Medical Tribune. 2011.
- Jegier A.Nazar K.Dziak A., Medycyna sportowa.PZWL, Warszawa 2013.
7. Pedagogika – 8 godz.
Efekty kształcenia: Uczestnik kursu jestprzygotowany do samodzielnej pracy szkoleniowej w sporcie. Potrafi rozpoznać źródła trudności dydaktycznych i wychowawczych oraz dokonać wyboru sposobów ich przezwyciężania. Posiada wiedzę potrzebną w kształtowaniu postaw etycznych przyszłych zawodników.
Program: Wiedza o kształceniu, uczeniu i wychowaniu, ich miejscu i funkcji w życiu społecznym, uwarunkowaniach i procesach, formach, celach i metodach realizacji. Komunikowanie się w procesie treningowym. Współpraca pomiędzy trenerem a sportowcem. Pedagogiczny i etyczny kodeks trenera sportowego. Status zawodowy instruktora sportowego. Instruktor jako wychowawca. Wpływ instruktora na wychowawczą funkcję zawodów i zgrupowań sportowych. Trudności wychowawcze w pracy trenera. Estetyczne walory sportu. Wartości wychowawcze sportu. Zasady i metody oddziaływań wychowawczych. Etyczne problemy sportu.
Zalecana literatura:
- Arends R. I., Uczymy się nauczać. WSiP. Warszawa 1994.
- Czajkowski Z., Nauczanie techniki sportowej, Warszawa 1991.
- Dryden G., Vos J., Rewolucja w uczeniu. Poznań 2003.
- Dziubiński Z., Edukacja poprzez sport. Warszawa 2004.
- Krawczyk Z., Oblicza sportu. AWF, Warszawa 1990.
- Kurzawski K., Praca trenera. Trening 1997, 3.
- Sakowski M., Wpływ sportu na rozwój społeczno-moralny zawodników. Kultura Fizyczna 1996, 9-11.
- Sas-Nowosielski K., Wychowanie poprzez sport - między nadzieją a zwątpieniem. Sport Wyczynowy 2004, 5-6, 7-8, 9-10.
- Sozański H., Sadowski J., Trener wczoraj, dziś i jutro. AWF Warszawa 2013.
- Żukowska Z., (red.), Fair play - Sport - Edukacja. Warszawa 1996.
8. Psychologia i odnowa psychiczna – 10 godz.
Efekty kształcenia: Uczestnik kursu zna specyfikę zachowania uczestników rywalizacji sportowej (trenerów, zawodników, sędziów, działaczy, widzów, menedżerów). Potrafi wykorzystać wiedzę z psychologii sportu
w pracy z młodzieżą i osobami dorosłymi. Umie kategoryzować zachowania się sportowców.
Program: psychologia głównych czynności i właściwości psychicznych, poznawczych (wrażenia, spostrzeżenia, pamięć, wyobraźnia, myślenie, uwaga), motywacyjnych (istota motywacji, rodzaje motywacji, prawa motywacyjne, motywacja a sprawność działania), emocjonalnych (cechy i rodzaje emocji, zjawisko frustracji, stresu, sytuacje trudne). Osobowość - struktura i funkcje regulacyjne. Rola procesów poznawczych, emocjonalnych, motywacyjnych i osobowościowych w rozwoju sportowca. Psychologia mistrzostwa sportowego. Rozpoznanie talentu sportowego. Sukcesy i niepowodzenia w sporcie. Wzory osobowe (trenera, zawodnika, działacza). Atrybucja sportowa. Zjawisko zaskoczenia. Magia widowni sportowej. Emocje
i motywacje a wynik sportowy. Psychologia grupy sportowej - jednostka w grupie.
Zalecana literatura:
- Czajkowski Z., Psychologia sprzymierzeńcem trenera. Biblioteka Trenera, Warszawa 1997.
- Gracz J., Sankowski T., Psychologia sportu. AWF. Poznań 2000.
- Gracz J., Sankowski T., Psychologia aktywności sportowej. AWF, Poznań 2007.
- Hemmings B., Tim Holder, Psychologia sportu. PWN, Warszawa
- Jarvis M., Psychologia sportu. GWP, Gdańsk 2003.
- Łuszczyńska A., Psychologia sportu i aktywności fizycznej. PWN, Warszawa2016.
- Parzelski D., (red.) Psychologia w sporcie. UW, Warszawa 2006.
9. Socjologia – 2 godz.
Efekty kształcenia: Uczestnik kursu potrafi rozpoznawać wpływ środowiska społecznego na osobowość.
Program: Rola szkoły i klubu w procesie socjalizacji oraz wpływ różnych systemów edukacyjnych na proces wychowania i kształtowania pożądanej osobowości społecznej sportowca.
Zalecana literatura:
- Heinemann K., Wprowadzenie do socjologii sportu. Warszawa 1990.
- Dziubiński Z., Krawczyk Z., (red.). Socjologia kulturyfizycznej. AWF Warszawa 2012.
- Kowalski S., Socjologia wychowania w zarysie. Warszawa 1974.
- Kosiewicz J., (red.), Społeczne i kulturowe wartości sportu. AWF, Warszawa 2007.
- Krawczyk Z., Sport w zmieniającym się społeczeństwie, AWF, Warszawa 2000.
- Sztompka P., Socjologia zmian społecznych. Kraków 2005.
Przedmioty kierunkowe
1. Teoria sportu – 8 godz.
Efekty kształcenia: Uczestnik kursu potrafi wykorzystać podstawową wiedzę dotyczącą ogólnych zasad
i praw treningu sportowego. Potrafi opisać metody treningowe, klasyfikację obciążeń treningowych. Umie projektować mikro i makrocykle treningowe. Posiada umiejętności organizowania zajęć treningowych kształtujących podstawowe zdolności motoryczne.
Program: Miejsce i rola sportu we współczesnym świecie. Współzawodnictwo, jego rodzaje i odmiany. Trening sportowy jako proces pedagogiczny przygotowujący sportowca do udziału we współzawodnictwie. Zasady, metody i formy treningu sportowego, struktury czasowe procesu treningowego, obciążenia treningowe, podstawy treningu kondycyjnego, technicznego, taktycznego i psychologicznego, kontrola treningu, wspomaganie procesu treningowego. Specyfika sportu dzieci i młodzieży. Wykorzystanie zdobyczy techniki w procesie treningowym.
Zalecana literatura:
- Bompa, T. O,Periodyzacja - teoria i metodyka treningu. COS. Warszawa 2010.
- Łasiński G., Wprowadzenie do teorii treningu sportowego. AWF, Wrocław 1991.
- Naglak Z., Metodyka trenowania sportowca. AWF, Wrocław 1991.
- Perkowski K., Śledziewski D., Metodyczne podstawy treningu sportowego. Biblioteka Trenera, Warszawa 1998.
- Sozański H. (red.), Podstawy teorii treningu sportowego. Biblioteka Trenera, Warszawa 1999.
2. Teoria treningu sportowego – 8 godz.
Efekty kształcenia: Uczestnik kursu potrafi klasyfikować obciążenia treningowe oraz kontrolować przebiegprocesu treningowego.
Program: Kierowanie treningiem sportowym. Etapy kierowania treningiem sportowym. Style kierowania
w sporcie - rodzaje i znaczenie doboru. Regulacja obciążeń treningowych na poziomie środka treningowego, jednostki treningowej, mikrocyklu, mezo- i makrocyklu. Dobór i selekcja w sporcie. Kontrola procesu treningowego - aspekty, etapy. Metody bieżącej kontroli efektów treningowych. Wpływ stosowanych środków treningowych na efektywność treningu. Celowość ich stosowania w zależności od etapu szkolenia sportowego i rozwoju biologicznego sportowca.
Zalecana literatura:
- Bompa, T. O.,Periodyzacja - teoria i metodyka treningu. COS. Warszawa 2010.
- Łasiński G., Wprowadzenie do teorii treningu sportowego. AWF, Wrocław 1991.
- Martens R., Jak być skutecznym trenerem. Warszawa 2009.
- Naglak Z., Metodyka trenowania sportowca. AWF, Wrocław 1999.
- Prus G., Trening sportowy. Katowice 2003.
- Sozański H. (red.), Podstawy teorii treningu sportowego. COS, Warszawa 1999.
- Sozański H., Zaporożanow W., Kierowanie jako czynnik optymalizacji treningu. RCMSKFiS, Warszawa 1993.
3. Fizjologia wysiłku sportowego – 4 godz.
Efekty kształcenia: Uczestnik kursu umie stosować testy fizjologiczne w kontroli treningu; monitorować obciążenia wysiłkowe w treningu; dokonywać oceny zmian adaptacyjnych oraz dobierać obciążenia treningowe. Potrafi wymienić zasady przeprowadzania kontroli treningu i stosować pomiary różnych cech fizjologicznych świadczących o poziomie procesów adaptacyjnych.
Program: Podstawowe, fizjologiczne zasady treningu sportowego: indywidualizacja, specjalizacja. Podstawowe zasady kontroli treningu. Pojęcie: wydolność fizyczna, zdolność wysiłkowa, adaptacja. Ustalenie sposobów identyfikacji procesów fizjologicznych zmian adaptacyjnych, czas pomiaru jako podstawowe kryterium identyfikacji kierunku oddziaływania treningu. Podział metod treningowych. Ustalenie metod badania przerw pomiędzy treningami. Fizjologiczne i biochemiczne znaczenie specyfiki wysiłku treningowego. Metody fizjologiczne przydatne do oceny efektywności treningu wieloletniego. Testy laboratoryjne i terenowe w ocenie zmian adaptacyjnych.
Zalecana literatura:
- Birch K., MacLaren D., George K., Fizjologia sportu. Krótkie wykłady. PWN Warszawa 2008
- Górski J., Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego. PZWL, Warszawa 2001
- Ronikier A., Fizjologia sportu. Biblioteka Trenera, Warszawa 2001.
- Zatoń M., Wartość kryteriów fizjologicznych w kontroli i regulacji treningu sportowego. Studia i Monografie AWF, Wrocław 1990, zeszyt 22.
- AdachZ., Wybrane zagadnienia z fizjologii treningu sportowego.A W F,Poznań 2013.
4. Odnowa biologiczna – 4 godz.
Efekty kształcenia: Uczestnik kursu potrafi trafnie włączać odnowę biologiczną do procesu szkolenia sportowego, opisać metody i środki stosowanych w procesie optymalizacji wypoczynku zawodnika.
Program: Zadania odnowy biologicznej, stosowane środki i metody, zasady postępowania restytucyjnego, czynniki fizykalne w wspomaganiu wypoczynku i treningu, problematyka przeciążeń i przetrenowania, programowanie postępowania odnawiającego w procesie treningowym. Zapoznanie z najczęściej stosowanymi środkami odnowy biologicznej - masażem sportowym, zabiegami w środowisku wodnym, sauną, krioterapią oraz wybranymi zabiegami z zakresu fizykoterapii.
Zalecana literatura:
- Gieremek K., Dec L., Zmęczenie i regeneracja sił. Odnowa biologiczna. HasMed,Katowice 2000.
- Magiera L., Walaszek R., Masaż sportowy z elementami odnowy biologicznej. Biosport, Kraków 2003.
5. Organizacja i zarządzanie – 2 godz.
Efekty kształcenia: Uczestnik kursu przyswoił podstawy organizacji i zarządzania w sporcie.
Program: Struktura organizacyjna polskiego sportu. Funkcje zarządzania w organizacji sportowej. Szczególny nacisk na zarządzanie wiedzą. Zarządzanie personelem, motywowanie. Style kierowania w Przekroju różnych struktur organizacyjnych. Funkcje zarządzania a funkcje przedsiębiorstwa. Zarządzanie małą i dużą firmą sportową. Planowanie, motywowanie, organizowanie, kontrola.
Zalecana literatura:
- Halemba P.,(red.), Współczesne problemy zarządzania sportem i turystyką.Katowice. 2008.
- Halemba P.,(red.), Zarządzanie w wybranych obszarach sportu, turystyki i rekreacji. AWF Katowice, 2011.
- Klisiński J., Profesjonalizacja i profesjonaliści w zarządzaniu sportem. Częstochowa 2000.
- Klisiński J., Marketing w biznesie sportowym , Bytom 2008.
- Koźmiński A.K., Piotrowski W., Zarządzanie. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa 1996.
- Perechuda K., Zarządzanie firmą sportową. Leopoldinum, Wrocław 1999.
6. Zarządzanie klubem sportowym – 2 godz.
Efekty kształcenia: Uczestnik kursu będzie potrafił wykorzystać informację i wiedzę związaną
z zarządzaniem klubem sportowym.
Program: Organizacyjno-instytucjonalne otoczenie klubu sportowego; struktura produktu sportowego (wartość rynkowa i sportowa: dyscypliny sportu, gracza, systemu rozgrywek, zespołu sportowego, widowiska sportowego, znaku firmowego); zarządzanie zasobami (wiedzą, kompetencjami, umiejętnościami, infrastrukturą, finansami); systemy zarządzania sportem; tworzenie i funkcjonowanie Uczniowskiego Klubu Sportowego. Strategie pozyskiwania do współpracy rodziców, nauczycieli, szkół, organizacji, instytucji lokalnych oraz sponsorów.
Zalecana literatura:
- Łasiński G., Sprawność zarządzania organizacją sportową. AWF Wrocław 2003.
- Panfil R., Zarządzanie klubem sportowym (od stowarzyszenia do spółki). Człowiek i Ruch, Wrocław 2001.
- Panfil R., Zarządzanie produktem klubu sportowego. EWS, Warszawa 2004.
- Pastwa M., Zarzadzanie finansami instytucji sportowo-rekreacyjnych. Warszawa 2000.
- Perechuda K. (red.), Zarządzanie firmą sportową. Leopoldinum, Wrocław 1999.
7. Nowoczesne technologie wykorzystywane w treningu i zawodach – 2 godz. (na przykładzie strzelectwa sportowego)
Efekty kształcenia: Uczestnik kursu potrafi wykorzystać nowoczesne technologie w treningu i zawodach.
Program: Nowoczesne technologie w szkoleniu sportowym. Multimedia w sporcie. Rejestracja i analiza obciążeń treningowych. Obserwacja walki sportowej. Badania diagnostyczne. Środki multimedialne i informatyczne wykorzystywane podczas zawodów. Systemy treningowe (SCATT, RIKA, MULTI PULL, SIUS). Wykorzystanie tarcz elektronicznych.
Zalecana literatura:
- Kosmol A., Kosmol J., Komputery. Nowoczesne technologie w sporcie. Warszawa 1995.
- Kucharczyk K., Systemy komputerowego wspomagania treningu - SCA TT. (w:) Kurzawski K., (red.) Strzelectwo sportowe. Nowoczesne rozwiązania szkoleniowe. Wrocław 2010, 7, s.73 – 94.
- Kurzawski K., Kijowski A., Kucharczyk K., Netzel P., Komputerowe systemy wspomagania procesu
szkolenia w strzelectwie sportowym - cz.1. Sport Wyczynowy 2011 nr 3; s.21-36. - Kurzawski K., Kijowski A., Kucharczyk K., Netzel P., Komputerowe systemy wspomagania procesu
szkolenia w strzelectwie sportowym - cz.2. Sport Wyczynowy 2011 nr 4; s. 32-44. - Kurzawski K., Kijowski A., Kucharczyk K., Netzel P., Komputerowe systemy wspomagania procesu szkolenia w strzelectwie sportowym – cz. III. Sport Wyczynowy 2012 nr 1 s. 17-30.
8. Żywienie sportowca – 6 godz.
Efekty kształcenia: Uczestnik kursu potrafi samodzielnie dostosować dietę dla osób o zwiększonej aktywności fizycznej w różnych okresach treningowych, zaplanować użycie racjonalnych metod regulacji masy ciała. Umie popularyzować prawidłowe, i optymalne nawyki żywieniowe obowiązujące w sporcie.
Program: Zapoznanie z podstawami optymalizacji żywienia osób obciążonych wysiłkiem fizycznym. Rola, źródła oraz zapotrzebowanie na substraty energetyczne. Wartość energetyczna pożywienia. Żywienie sportowców w zależności od uprawianej dyscypliny sportu i okresu treningowego oraz podczas odnowy biologicznej. Znaczenie i zapotrzebowanie na witaminy, związki mineralne i antyoksydanty dla osób o różnym stopniu aktywności fizycznej. Metody regulacji masy ciała. Odwodnienie i nawadnianie. Zaburzenia odżywiania w sporcie. Suplementacja w sporcie.
Zalecana literatura:
- Bean A., Żywienie w sporcie. Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2008.
- Raczyński G., Raczyńska B., Sport i żywienie. LEA, Warszawa 1996.
- Słowińska M., Sobiech K.A., Dieta sportowców. AWF, Wrocław 2000.
- Ziemiański Ś., Normy żywienia człowieka. PZWL, Warszawa 2001.
- Celejowa I. Żywienie w sporcie. PZWL, Warszawa 2014.
- Lafay O., Skuteczne odżywianie w treningu i sporcie. AHA 2014.
Opracował: dr Kazimierz Kurzawski Wrocław 19.02.2016 rok
Program kursu instruktorskiego w strzelectwie sportowym
/część specjalistyczna – 130 godz./
Cel kursu
- Przygotowanie uczestników kursu do uzyskania kwalifikacji zawodowych instruktora strzelectwa sportowego PZSS.
- Zdobycie uprawnień sędziego strzelectwa sportowego oraz prowadzącego strzelanie.
- Przekazanie aktualnej wiedzy teoretycznej i praktycznej z zakresu treningu sportowego w strzelectwie.
- Przygotowanie do samodzielnego prowadzenia szkolenia poprzez opanowanie odpowiedniej wiedzy i umiejętności pedagogicznych.
- Opanowanie umiejętności i wiedzy z zakresu współzawodnictwa w strzelectwie sportowym.
- Opanowanie umiejętności samodzielnego planowanie, organizowania, motywowania i kontroli procesu szkolenia w strzelectwie sportowym.
Wymagania:
- Obecność na wykładach i ćwiczeniach.
- Opanowanie wiedzy zawartej w programie kursu.
- Zaliczenie prac kontrolnych.
- Zaliczenie testów znajomości regulaminów strzelań.
- Zaliczenie sprawdzianu praktycznego: sprawność specjalna, ukierunkowana i ogólna.
- Zaliczenie praktyczne organizacji zawodów i sędziowania.
- Zaliczenie z zakresu prowadzenia zajęć.
- Zaliczenie prowadzenia obserwacji zawodów.
- Uzyskanie wymaganego wyniku w strzelaniu egzaminacyjnym.
Lp. | Temat zajęć | Wykłady | Ćwiczenia praktyczne |
Forma zaliczenia /Uwagi/ |
1. | Historia strzelectwa sportowego
|
2 | ||
2. | Organizacja strzelectwa sportowego
|
4 | test | |
3. | Zagadnienia bezpieczeństwa w prowadzeniu zajęć i treningów strzeleckich
|
4 | ||
4. | Nauka o broni i amunicji
|
2 | 2 | |
5. | Budowa i wyposażenie strzelnic
|
2 | ||
6. | Przygotowanie pedagogiczne instruktora
|
4 | ||
7. | Dobór i selekcja kandydatów do sportu strzeleckiego. Organizacja procesu szkolenia
|
2 | 2 | Praca kontrolna |
8. | Przygotowanie techniczne zawodnika
|
6 | ||
9. | Metodyka nauczania
|
4 | 2 | Praca kontrolna |
10. | Praktyczne nauczanie strzelania poszczególnych konkurencji strzeleckich
|
10 | ||
1. | Planowanie szkolenia sportowego
|
4 | 4 | Praca kontrolna – roczny plan szkolenia |
12. | Kontrola procesu szkolenia
|
2 | 2 | |
13. | Techniczne środki wspierania w prowadzeniu szkolenia
|
2 | 2 | |
14. | Praktyka prowadzenia zajęć treningowych
|
10 | Opracowanie konspektów lekcji treningowych |
|
15. | Prowadzenie dokumentacji w strzelectwie
|
2 | 2 | |
16. | Przygotowanie taktyczne w strzelectwie sportowym
|
2 | ||
17. | Przygotowanie psychiczne
|
4 | 2 | |
18. | Przygotowanie sprawnościowe
|
2 | 4 | Zaliczenie testu sprawności ogólnej |
19. | Organizacja zgrupowań sportowych
|
2 | ||
20. | Organizacja zawodów strzeleckich
|
2 | 6 | |
21. | Przepisy i regulaminy strzelań
|
4 | 2 | Test znajomości regulaminów strzelań |
22. | Prowadzenie obserwacji na treningu i zawodach
|
2 | 2 | Praktyczne przeprowadzenie obserwacji zawodów |
23. | Strzelania kontrolne konkurencji
|
6 | Zaliczenie | |
24. | Pierwsza pomoc przedlekarska
|
4 | ||
25. | Zajęcia indywidualne
|
wg. potrzeb | wg. potrzeb | |
26. | Praktyki w klubie | 10 | ||
27. | Egzaminy | |||
Ogółem | 62 | 68 | ||
130 godzin |
Literatura:
- Baranowski T., Koncepcja przedstartowa w strzelectwie sportowym. Sport Wyczynowy 1979 nr 9.
- Baranowski T., Testy selekcyjne w naborze kandydatów do strzelectwa sportowego. Sport Wyczynowy 2006 nr 9-10.
- Baranowski T., Nowoczesny trening strzelecki. Kształtowanie umiejętności celowania. Sport Wyczynowy 2008 nr 7-9.
- Czajkowski Z., Nauczanie techniki sportowej. Warszawa. 1991.
- Czajkowski Z., Poradnik trenera. RCMSKFiS, Warszawa1994.
- Haber Z., Kijowski A., Rejestracja i analiza obciążeń treningowych w strzelectwie sportowym. Trening, Warszawa. 1994.
- Haber Z., Kijowski A., Rejestr środków treningowych w strzelectwie sportowym. Wrocław 2003.
- Kijowski A., Netzel P., Komputerowy sposób rejestracji i analizy przebiegu walki sportowej w strzelectwie. Trening Warszawa 1997 nr 3, s. 113-122.
- Kijowski A., Wodnik J., Łysiak. M., Koncepcja organizacji procesu szkolenia na etapie wstępnym w strzelectwie sportowym: na przykładzie sekcji strzeleckiej WKS "Śląsk" we Wrocławiu [w:] Kurzawski K., (red.). Strzelectwo sportowe: nowoczesne rozwiązania szkoleniowe. Wrocław 2004 Z. 1, s. 45-64.
- Kijowski A., Wybrane elementy przygotowania psychicznego. Środki treningowe z zakresu przygotowania psychicznego stosowane w treningu zaawansowanych strzelców. [w:] Kurzawski K., (red.), Strzelectwo sportowe: nowoczesne rozwiązania szkoleniowe. Wrocław 2005. Z. 2, s. 77-89.
- Kijowski A., Wybrane elementy przygotowania taktycznego. Środki treningowe z zakresu przygotowania taktycznego stosowane w treningu strzeleckim. [w:] Kurzawskiego K., (red.), Strzelectwo sportowe: nowoczesne rozwiązania szkoleniowe. Wrocław. 2006. Z. 3, s. 77-82.
- Kijowski A., Teoretyczne podstawy przygotowania taktycznego. [w:] Kurzawski K., (red.), Strzelectwo sportowe: nowoczesne rozwiązania szkoleniowe. Wrocław. 2007. Z. 4, s. 73-83.
- Kijowski A., Prowadzenie obserwacji strzelania podczas treningów i zawodów. [w:] Kurzawski K., (red.) Strzelectwo sportowe: nowoczesne rozwiązania szkoleniowe. Wrocław 2008. Z. 5, s. 83-93, ,.
- Krawczyński M., Nowicki D., (red.) Psychologia sportu w treningu dzieci i młodzieży. Biblioteka Trenera, COS, Warszawa 2004.
- Kurzawski K., Sobiech K.A., Wybrane elementy specyficznego wysiłku w strzelectwie sportowym. AWF. Wrocław 1993.
- Kurzawski K., Czynności zawodowe trenera. Biuletyn Informacyjno - Szkoleniowy PZSS. Warszawa 2001. nr 1, s. 151-154.
- Kurzawski K., Kijowski A., Wybrane elementy kontroli w strzelectwie sportowym. AWF. Wrocław 2003.
- Kurzawski K., Umiejętności menedżerskie trenera strzelectwa sportowego. [w:] Kurzawski K., (red.) Strzelectwo sportowe. Nowoczesne rozwiązania szkoleniowe, 2004. Z. 1, s. 38-44, Wrocław.
- Kurzawski K., Kijowski A., Wybrane obszary zastosowania systemu informacyjno-kontrolnego w strzelectwie sportowym [w:] Koncepcje i narzędzia zarządzania informacją i wiedzą (red.) Niedzielska E., Perechuda K., AE, Wrocław 2004.
- Kurzawski K., Metody nauczania i kontroli taktyki strzelania. [w:] Kurzawski K. (red.) Strzelectwo sportowe. Nowoczesne rozwiązania szkoleniowe. Wrocław 2005. Z. 2, s. 27-31.
- Kurzawski K. (red.) Strzelectwo sportowe. Nowoczesne rozwiązania szkoleniowe, Wrocław. (2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015) nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12.
- Kurzawski K., Kijowski A., Łysiak M., Wodnik J., Koncepcja organizacji procesu naboru do strzelectwa sportowego opartego na współpracy ze Szkolnymi Związkami Sportowymi poprzez organizację Mistrzostw Szkół Podstawowych i Gimnazjalnych. Strzelectwo Sportowe. Nowoczesne rozwiązania szkoleniowe, Wrocław. 2010. Z. 7, s. 13-14,
- Kurzawski K., Kijowski A., Kucharczyk K., Netzel P., Komputerowe systemy wspomagania procesu szkolenia w strzelectwie sportowym - cz.1. Sport Wyczynowy 2011 nr 3; s.21-36.
- Kurzawski K., Kijowski A., Kucharczyk K., Netzel P., Komputerowe systemy wspomagania procesu szkolenia w strzelectwie sportowym - cz.2. Sport Wyczynowy 2011 nr 4; s. 32-44.
- Kurzawski K., Kijowski A., Kucharczyk K., Netzel P., Komputerowe systemy wspomagania procesu szkolenia w strzelectwie sportowym – cz. III. Sport Wyczynowy 2012 nr 1 s. 17-30.
- Lipoński W., Historia sportu . PWN. Warszawa 2012.
- Łasiński G., Kurzawski K., Kijowski A., Haber Z., Planowanie i rejestracja obciążeń treningowych w strzelectwie sportowym. Sport Wyczynowy 1995. nr 5.
- Martens R., Jak być skutecznym trenerem. Biblioteka trenera, COS, Warszawa 2009.
- MollC., Strzelectwo kulowe. Zarys teorii i metodyki. Polska Federacja Sportu, Warszawa 1974.
- Naglak Z., Metodyka trenowania sportowca. AWF, Wrocław 1999.
- Reinkemeier H., Buhlmann G., Olimpijskie konkurencje pistoletowe. LUX Świdnica 2015.
- Regulaminy strzelań sportowych. PZSS, Warszawa.
- Schmidt R. A., Wrisberg C. A., Czynności ruchowe człowieka. Biblioteka Trenera, COS, Warszawa 2010.
- Sozański H., (red.) Podstawy teorii treningu sportowego. RCMSKFiS, Warszawa 1993.
- Sport Wyczynowy. Miesięcznik teoretyczno-metodyczny. Warszawa.
- Trening, Kwartalnik Metodyczno-Szkoleniowy. RCMSKFiS, Warszawa.
- Ulatowski T., Teoria Sportu. Warszawa 1992.
- Wasilewski B., Sztuka celnego strzelania. Sit, Warszawa 1979.
- Jakubaszko J. (red.), Ratownik medyczny. Urban7& Partner, Wrocław 2003.
- Kamiński B.. Jakubaszko J., ABC postępowania w urazach. Wrocław 2003.
- Ustawa z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji Dz.U. 1999 Nr 53 poz. 549 z późniejszymi zmianami
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 15 marca 2000 r. Dz.U. Nr 18, poz. 234 z późniejszymi zmianami.
- Rozporządzenie MSWiA z dnia 3 kwietnia 2000 r. w sprawie przechowywania, noszenia oraz ewidencjonowania broni i amunicji Dz.U. Nr 27, poz. 343.
- Kodeks Karny Rozdział III Wyłączenie odpowiedzialności karnej Art. 25 i Art. 26, Rozdział XXXII Przestępstwa przeciwko porządkowi publicznemu Art. 263.
Opracował:
dr Kazimierz Kurzawski
mgr Andrzej Kijowski
Wrocław, luty 2016 r.